API yönetiminde iki önemli konsept olan API (Product) Plan ve Rate Limit Kontrol Listesi (RLCL) farklı amaçlara hizmet eden, ancak birbirini tamamlayıcı nitelikte olan yapılardır. Bu yazıda, bu iki yapı arasındaki temel farkları inceleyeceğiz ve hangi durumlarda hangisinin daha uygun olabileceğini tartışacağız.

API (Product) Plan Nedir?

API Product Plan, API hizmetlerinizi paketlemenize, fiyatlandırmanıza ve pazarlamanıza olanak tanıyan stratejik bir iş modelidir. API Product Plan, işletmelerin API’lerini bir ürün olarak konumlandırmalarına ve farklı kullanıcı segmentlerine uygun yapılandırılmış hizmet seviyeleri sunmalarına olanak tanır.

API Product Plan genellikle şunları içerir:

Kullanım kotaları (günlük/aylık toplam istek sayısı)
Erişilebilir endpoint’ler/kaynaklar listesi
Fiyat yapısı (ücretsiz, temel, premium vb.)
Destek seviyeleri
SLA (Hizmet Seviyesi Anlaşması) garantileri
Ölçeklendirme özellikleri

Rate Limit Kontrol Listesi (RLCL) Nedir?

RLCL ise, Apinizer tarafından geliştirilen, API isteklerinin akışını kontrol etmeye yönelik teknik bir mekanizmadır. Temel olarak, hangi kullanıcı veya istemcinin belirli bir zaman diliminde kaç istek yapabileceğini belirleyen kurallardır. RLCL, klasik erişim kontrol listesi (ACL) konseptini rate limiting ile birleştiren yenilikçi bir yaklaşım sunar.

RLCL özellikle şunları içerir:

Kullanıcı/istemci başına istek limitleri (saniye/dakika/saat bazında)
Hedefli limit tanımları (IP, API anahtarı, kullanıcı kimliği vb. bazında)
Zaman penceresi tipleri (sabit veya kayan)
Regex desteği ile esnek hedefleme
Limit aşımı durumunda yanıt davranışı

API Plan ve RLCL Arasındaki Temel Farklar

Ne Zaman Hangisini Kullanmalı?

API (Product) Plan’ı Şu Durumlarda Kullanın:

API’nizi bir ürün olarak pazarlamak istediğinizde
Farklı kullanıcı segmentleri için farklı hizmet seviyeleri tanımlamak istediğinizde
Gelir modelinizi yapılandırmak istediğinizde
Müşteri segmentasyonu yapmak istediğinizde
Uzun vadeli kullanım planlaması için

RLCL’yi Şu Durumlarda Kullanın:

Sistem güvenliğini ve stabilitesini sağlamak istediğinizde
Anlık trafik patlamalarını kontrol etmek istediğinizde
Kötüye kullanımı önlemek istediğinizde
Belirli kullanıcılar veya IP’ler için çok özelleştirilmiş limitler tanımlamak istediğinizde
Teknik açıdan daha hassas ve esnek kontroller gerektiğinde

Her İkisini Birlikte Nasıl Kullanabilirsiniz?

API Product Plan ve RLCL birbirinin rakibi değil, tamamlayıcısıdır. Aşağıda her ikisini birlikte kullanmanın yararları ve örnekleri bulunmaktadır:

Katmanlı Koruma: API Plan ile genel kota belirlerken, RLCL ile anlık yoğunluğu kontrol edebilirsiniz.

Esnek İş Modeli:

API Plan: “Premium kullanıcılar ayda 1 milyon istek yapabilir”
RLCL: “Ancak hiçbir kullanıcı saniyede 100 isteği aşamaz”

Güvenlik ve İş Entegrasyonu:

API Plan, iş modeli için ana çerçeveyi belirler
RLCL, bu çerçeve içinde güvenliği ve sistem stabilitesini sağlar

Özel Durumlar İçin Esneklik:

API Plan: “Normal şartlarda tüm kullanıcılar için aynı plan”
RLCL: “Belirli coğrafi bölgelere, IP’lere veya davranış örüntülerine göre özelleştirilmiş limitler”

Örnek Senaryo: E-ticaret API’si

Bir e-ticaret platformu düşünelim:

API Product Plan Yapısı:

Free Tier: Günde 1.000 istek, sadece ürün bilgisi okuma
Basic Tier: Günde 10.000 istek, ürün bilgisi + stok sorgulama
Premium Tier: Günde 100.000 istek, tüm endpoint’lere erişim
Enterprise: Sınırsız istek, özel destek

RLCL Yapısı:

Tüm kullanıcılar için: Saniyede en fazla 20 istek
Şüpheli IP blokları (regex: ^123.45.): Saniyede en fazla 5 istek
Premium müşteriler: Saniyede en fazla 50 istek ama mesai saatleri dışında 30
Özel partnerler (API-XYZ-*): Saniyede en fazla 100 istek

Bu yapılandırmada, API Plan iş modelini ve genel erişim kurallarını belirlerken, RLCL teknik açıdan sistem stabilitesini ve güvenliğini sağlar.

Apinizer ile Her İki Çözümü Kullanma

Apinizer, API yönetiminin hem ticari hem de teknik boyutlarını kapsayan güçlü bir platform olarak her iki çözümü de sunmaktadır:

Apinizer API Portal ile API Product Plan:

Apinizer’ın API Portal ürünü, API’lerinizi ürün olarak yapılandırmanıza olanak tanır
Farklı tüketici segmentleri için özelleştirilmiş planlar oluşturabilirsiniz
Kullanım kotaları, fiyatlandırma modelleri ve erişim hakları tanımlayabilirsiniz
Self-servis abonelik ve API anahtar yönetimi sunabilirsiniz
Developer Portal ile API’lerinizi dokümante edebilir ve pazarlayabilirsiniz

Apinizer Gateway ile RLCL:

Apinizer Gateway, tanıttığımız RLCL çözümünü entegre şekilde sunar
Hedefli ve esnek rate limiting için güçlü bir mekanizma sağlar
API güvenliğini ve sistem kararlılığını artırır
Kötüye kullanımı önlemek için gerçek zamanlı trafik kontrolü sağlar

Apinizer platformu, bu iki yaklaşımı sorunsuz bir şekilde entegre ederek, API stratejinizin hem ticari hem de teknik yönlerini tek bir çatı altında yönetmenize olanak tanır.

Sonuç

API Product Plan ve Rate Limit Kontrol Listesi (RLCL), API yönetiminin farklı ancak tamamlayıcı yönlerini ele alır. API Plan işin ticari ve stratejik boyutunu şekillendirirken, RLCL teknik operasyonel kontrolü ve güvenliği sağlar. İdeal bir API yönetim stratejisinde, her iki yaklaşım da kendi güçlü yönleriyle birbirini tamamlayacak şekilde kullanılmalıdır.

Apinizer platformu, API Portal ürünüyle güçlü API Product Plan yetenekleri sunarken, aynı zamanda Gateway ürünüyle RLCL çözümünü sağlayarak eksiksiz bir API yönetim deneyimi sunmaktadır. Bu sayede hem iş ekipleri hem de teknik ekipler aynı platform üzerinden ihtiyaçlarını karşılayabilir.

Apinizer’ın sunduğu RLCL çözümü, geleneksel API plan yaklaşımının ötesine geçerek, daha hedefli, esnek ve güçlü bir kontrol mekanizması sunar. Ancak bu, API planlarının yerini almak için değil, onları tamamlamak ve güçlendirmek için tasarlanmıştır.

Modern API stratejinizde hem iş hem de teknik gereksinimleri karşılamak için Apinizer’ın her iki çözümünü de değerlendirmek, en optimal sonuçları elde etmenizi sağlayacaktır.