Ortam Değişkenleri (Environment Variables)

Ortam Değişkenleri (Environment Variables), Apinizer API Management Platform'unda farklı ortamlarda (Development, Test, Production) farklı değerler kullanılması gereken yapılandırma bilgilerini merkezi olarak yönetmenizi sağlayan bir özelliktir. Bu özellik sayesinde aynı API Proxy yapılandırması farklı ortamlarda farklı backend adresleri, veritabanı bağlantı bilgileri, API anahtarları gibi değerleri dinamik olarak kullanabilir.

Çalışma Mantığı

1. Tanımlama Aşaması

Ortam değişkenleri proje seviyesinde tanımlanır ve iki tipte olabilir:

Global (Tüm Ortamlar): Tüm ortamlarda aynı değeri kullanır
Environment-Specific (Ortam Özelinde): Her ortam için farklı değerler tanımlanabilir

2. Kullanım Aşaması

Ortam değişkenleri, yapılandırma alanlarında ${variableName} formatında kullanılır:

Örnek 1: Backend adresi için ${BACKEND_URL}
Örnek 2: Veritabanı bağlantı string'i için jdbc:mysql://${DB_HOST}:${DB_PORT}/${DB_NAME}
Örnek 3: API anahtarı için ${API_KEY}

3. Runtime Çözümleme

API Proxy çalışırken (runtime):

Yapılandırmadaki ${variableName} formatındaki ifadeler tespit edilir
İlgili ortamın (Environment) değişken değeri alınır
Secret değerler otomatik olarak decrypt edilir
Değişken adı gerçek değerle değiştirilir
İşlem gerçek değerle devam eder

Örnek Senaryo:

Development Ortamı: BACKEND_URL = dev-api.example.com
Production Ortamı: BACKEND_URL = api.example.com
Yapılandırmada: ${BACKEND_URL}
Runtime'da Development'ta: dev-api.example.com
Runtime'da Production'da: api.example.com

Ortam Değişkeni Oluşturma (Create)

Ortam değişkeni oluşturma adımlarını içeren görsel aşağıda verilmiştir:

Ortam değişkeni oluşturma konfigürasyonları adım adım aşağıdaki tabloda anlatılmıştır:

Adım	İşlev
Adım 1: Yeni Ortam Değişkeni Ekleme	Ortam Değişkenleri sayfasına gidin Sağ üst köşedeki "Oluştur" (Create) butonuna tıklayın Ortam Değişkeni düzenleme penceresi açılır
Adım 2: Temel Bilgileri Girme	Key Name (Değişken Adı): Zorunlu alan Proje içinde benzersiz olmalıdır İsim kontrolü otomatik yapılır Geçerli isim: Yeşil onay işareti Mevcut isim: Kırmızı uyarı işareti Açıklama (Description): İsteğe bağlı alan Değişkenin ne için kullanıldığını açıklar
Adım 3: Tip Seçimi	Environment-Specific (Ortam Özelinde): Her ortam için farklı değer tanımlanabilir Yeni kayıt oluştururken seçilir Kayıt oluşturulduktan sonra değiştirilemez Global (Tüm Ortamlar): Tüm ortamlarda aynı değer kullanılır Yeni kayıt oluştururken seçilir Kayıt oluşturulduktan sonra değiştirilemez Tip seçimi sadece yeni kayıt oluştururken yapılabilir. Mevcut kayıtların tipi değiştirilemez.
Adım 4: Değer Tanımlama	Environment-Specific Değişkenler İçin: Ortam Ekleme: "Ortam Ekle" butonuna tıklayarak yeni ortam ekleyin Ortam Seçimi: Her değer için bir ortam seçin Mevcut ortamlar listeden seçilir "Custom..." seçeneği ile özel ortam adı girilebilir Değer Girme: Her ortam için değer girin Secret Ayarlama: Hassas bilgiler için "Secret" checkbox'ını işaretleyin Secret değerler kaydedildikten sonra maskelenir (**********) Secret değerler şifrelenerek saklanır Güncelleme sırasında değer değiştirilmemişse mevcut değer korunur Global Değişkenler İçin: Global Değer: Tek bir değer girin (tüm ortamlar için geçerli) Secret Ayarlama**: Hassas bilgiler için "Secret" checkbox'ını işaretleyin
Adım 5: Kaydetme ve Deployment	Form Kontrolü: Tüm zorunlu alanlar doldurulmalı ve isim geçerli olmalı "Kaydet ve Deploy" butonuna tıklayın Onay Dialog'u: Değişken adını tekrar girmeniz istenir (güvenlik için) Etkilenecek bileşenler listelenir: API Proxy Routing ayarları Policy Configuration ayarları Connector ayarları Diğer yapılandırma ayarları Deployment Sonucu: Tüm çalışan ortamlara (Environments) otomatik olarak deploy edilir Deployment sonuçları gösterilir

Secret olarak işaretlenen değerler kaydedildikten sonra bir daha görüntülenemez.

Ortam Değişkeni Düzenleme (Edit)

Düzenleme Modal'ının Açılması

Düzenleme modal'ı aşağıdaki yollarla açılabilir:

Yöntem	Açıklama
Liste'den Tıklama	Ortam değişkeni adına tıklanır
Menü'den Seçim	Satır sonundaki menüden "Edit" seçilir

Düzenleme Modal'ındaki Farklılıklar

Özellik	Yeni Kayıt	Düzenleme
Modal Başlığı	"Add Environment Variable"	"Edit Environment Variable"
Type Seçimi	Aktif (değiştirilebilir)	Pasif (değiştirilemez)
Secret Değerler	Normal görünür	Maskelenmiş görünür (************)
Secret Checkbox	Aktif	Kaydedilmiş secret'lar için pasif

Ortam Değişkenleri Kullanımı

Ortam değişkenleri, Apinizer API Manager platformunda çeşitli yapılandırma alanlarında kullanılabilir. Bu bölümde ortam değişkenlerinin nasıl kullanılacağı, hangi yapılandırmalarda kullanılabileceği ve pratik örnekler detaylı olarak açıklanmaktadır.

Kullanım Formatı

Ortam değişkenleri, yapılandırma alanlarında özel bir format kullanılarak referans edilir.

Format Yapısı

Format	Açıklama	Örnek
`${variableName}`	Temel kullanım formatı	`${BACKEND_URL}`
`text${variableName}`	Metin ile birleştirme	`https://${API_HOST}`
`${variableName}text`	Metin ile birleştirme	`${API_PORT}/api`
`text${variable1}text${variable2}`	Birden fazla değişken	`jdbc:mysql://${DB_HOST}:${DB_PORT}/${DB_NAME}`

Format Kuralları

Kural	Açıklama
Başlangıç Karakteri	`${` ile başlamalıdır
Bitiş Karakteri	`}` ile bitmelidir
Değişken Adı	Ortada değişken adı yer alır (boşluk olmadan)
Büyük/Küçük Harf	Değişken adı büyük/küçük harf duyarlıdır
Özel Karakterler	Değişken adında nokta (.), alt çizgi (_) kullanılabilir

Kullanım Yerleri

Ortam değişkenleri Apinizer platformunda çeşitli yapılandırma alanlarında kullanılabilir. Ancak Environment Variable Seçim Dialog'u sadece belirli alanlarda mevcuttur.

1. API Proxy - Routing (Yönlendirme)

Kullanım Alanı: Upstream Routing adresleri

Özellik	Açıklama
Konum	API Proxy > Upstream/Routing Tab > Define Address(es)
Alan	Backend API adresi input alanı
Kullanım	Backend API adreslerinde ortam bazlı yönlendirme
Erişim	Adres input alanının sağındaki liste ikonu butonuna tıklanarak

Kullanım Senaryosu: Farklı ortamlarda farklı backend adresleri kullanmak için

2. Database Connection (Veritabanı Bağlantısı)

Kullanım Alanı: Veritabanı bağlantı yapılandırması

Özellik	Açıklama
Konum	Administration > Connection Management > Connection Pool Def DB
Alanlar	JDBC URL, Username, Password
Kullanım	Veritabanı bağlantı bilgilerinde ortam bazlı yönetim
Dialog Erişimi	Her alanın sağındaki liste ikonu butonuna tıklanarak
Secret Kullanımı	Password alanı mutlaka secret olarak işaretlenmelidir

Kullanım Senaryosu: Farklı ortamlarda farklı veritabanı bağlantı bilgileri kullanmak için

3. LDAP Connection (LDAP Bağlantısı)

Kullanım Alanı: LDAP bağlantı yapılandırması

Özellik	Açıklama
Konum	Administration > Connection Management > Connection Pool Def LDAP
Alanlar	LDAP URL, Bind DN, Bind Password
Kullanım	LDAP bağlantı bilgilerinde ortam bazlı yönetim
Dialog Erişimi	Her alanın sağındaki liste ikonu butonuna tıklanarak
Secret Kullanımı	Bind Password mutlaka secret olarak işaretlenmelidir

Kullanım Senaryoları ve Örnekler

Senaryo	Problem	Çözüm
Backend API Adresi Yönetimi	Farklı ortamlarda farklı backend API adresleri kullanılıyor.	Ortam Değişkeni Oluşturma: `Key Name: BACKEND_API_URL Type: Environment-Specific Development: https://dev-api.example.com Test: https://test-api.example.com Production: https://api.example.com` Routing'de Kullanım: `Address: ${BACKEND_API_URL}` Sonuç: Development ortamında istekler `https://dev-api.example.com` adresine gider Test ortamında istekler `https://test-api.example.com` adresine gider Production ortamında istekler `https://api.example.com` adresine gider
Veritabanı Bağlantı Yönetimi	Her ortamda farklı veritabanı kullanılıyor.	Ortam Değişkenleri: `DB_HOST: Development=dev-db.example.com, Production=prod-db.example.com DB_PORT: Global=3306 DB_NAME: Development=dev_db, Production=prod_db DB_USER: Development=dev_user, Production=prod_user DB_PASSWORD: Development=dev_pass, Production=prod_pass (Secret)` Connector'da Kullanım: `Connection String: jdbc:mysql://${DB_HOST}:${DB_PORT}/${DB_NAME} Username: ${DB_USER} Password: ${DB_PASSWORD}` Sonuç: Development: `jdbc:mysql://dev-db.example.com:3306/dev_db` Production: `jdbc:mysql://prod-db.example.com:3306/prod_db`
API Anahtarı Yönetimi	Dış servisler için farklı API anahtarları kullanılıyor.	Ortam Değişkeni: `Key Name: EXTERNAL_SERVICE_API_KEY Type: Environment-Specific Development: dev-key-abc123 (Secret) Production: prod-key-xyz789 (Secret)` Policy'de Kullanım: `Header Name: X-API-Key Header Value: ${EXTERNAL_SERVICE_API_KEY}` Sonuç: Development: `X-API-Key: dev-key-abc123` Production: `X-API-Key: prod-key-xyz789`